عوامل بدخط نویسی و روش های رفع آن
هیلدرث برخی از ضعفهای اساسی که در کار نوشتن اختلال به وجود می آورد را به این صورت بیان می کند:
۱- ضعف در مهارتهای حرکتی ظریف که برای نوشتن ضروری است.
۲- بی قراری و تند خوئی
۳- خطا در ادراک بصری حروف و کلمات که این کودکان در آزمونهای ادراک بصری نمره پایین می آورند و معمولاً حروف را روی هم می گذارند – وارونه می نویسند و یا فاصله زیادی بین حروف می گذارد.
۴- دشواری در نگهداشت تجارب و تأثرات بینایی (حافظه ی بصری)
۵- مشکل در تبدیل و انتقال ادراک حس به حس از بینایی به حرکتی می باشد (دیداری ـ حرکتی)
۶- چپ دستی
۷- فقر آموزش و عدم تسلط معلم به شیوه های آموزشی مطلوب به هنگام تعلیم کتاب می تواند موجب ضعف و نارسایی فراگیر در کسب مهارت نوشتن گردد.
۸- تن آگاهی و مفاهیم جهت ها
با توجه به عوامل بد خط نویسی نارسانویسی که ذکر گردید می توان به مهارتهای مورد نیاز برای خوانا نویسی را زیر گروه بندی و طبقه بندی نمود و راهبردهای درمانی برای هر گروه در نظر گرفت.
۱- مهارتهایی که مربوط به فرآیندهای پایه ذهنی می باشد حافظه ی بینایی و ادراک بینایی و تن آگاهی و موقعیت و روابط فضایی
۲- مهارتهای پیش از نوشتن: درک رابطه های بدن چون بالا و پایین ، رو، زیر ، جلو، عقب، و بازشناسی و مدل برداری از اندازه ها و شکلهای گوناگون درست گرفتن مداد، وضعیت کاغذ، طرز قرار گرفتن بدن از دیگر مهارتهای پیش از نوشتن است.
هماهنگی حرکتی ظریف برای درست نوشتن باید به حد کافی رشد کرده باشد در شماری از کودکان ناتوان در یادگیری برای رشد عضله های ظریف دست و انگشتان فاقد تجربه ی کارکردن، چرخاندن ، گرفتن، درست فشردن، یا فشار آوردن بر اجسام هستند از این رو کار کردن با مداد و ماژیک برای این کودکان نومید کننده و دشوار است. برخی مداد را بیش از حد محکم به دست می گیرند در حالی که برخی دیگر بسیار شل .
برخی مداد را مشت می کنند و برخی آن را با دو دست می گیرند. بسیاری از این کودکان باید چگونگی صحیح به دست گرفتن مداد و یا ماژیک را گام به گام آموزش ببینند. ناتوانی نسخه برداری از شکل های هندسی واحد، کاستی دیگر پیش از نوشتن است جوردن (۱۹۷۷) اظهار می دارد یکی از کاستی هایی که اغلب هنگام نسخه برداری از اجسام در این کودکان مشاهده می شود تمایل به ترسیم گوشه هایی در گوشه دایره ، مربع یا مثلث است.
سر هم نویسی
اشکال چند گانه حروف که در سر هم نویسی دیده می شود موجب سردرگمی کودک می شود برخی حروف هنگام سرهم نویسی بر حسب این که در کجای کلمه واقع شده باشد شکل شان تغییر می کند و بسیاری حروف سر هم به کل با حروف جدا متفاوتند. به طور دقیق تر جوردن(۱۹۷۷) اظهار می دارد بسیاری از کودکان در به خاطر آوردن این که کجا کجا یک حرکت قوس دار و یا دایره وار را متوقف کنند چگونه به عقب بچرخند وچگونه خطوط موجود در شکلهای پیچیده ی حروف را به یکدیگر متصل کنند اشکال دارند. حرکتهای پیچیده در سر هم نویسی در دشواری این سبک نوشتن تأثیر دارد افزون بر خطوط عمودی، افقی، قوس دار که در جدا نویسی یافت می شود سبکهای سرهم نویسی نیاز مند حرکتهای ظریف و دقیقی است که لازمه ی آن هماهنگی حرکتی است. برخی کودکان در نوشتن بسیاری از حروف که بالای خط مبنا نوشته می شوند دشواری دارند. در حالی که بسیاری دیگر تنها در حروفی که پایین تر از خط مبنا می آیند مشکل دارند.
حروفی که از یک الگوی حرکتی واحد پیروی می کنند باید به صورت گام به گام آموخته شود و سرانجام باید یادآوری کرد که بسیاری کودکان در مقایسه با دیگران نمی توانند پس از نوشتن حرفی بلافاصله به نوشتن حرف دیگر بپردازند.
مایکل با سمت(۱۹۶۷) توصیه می کنند که به کودکان مبتلا به شکل نوشتاری برای خواندن و نوشتن تنها یک شیوه آموخته شود و آنان آن شیوه را به طور کل فرا گیرند.
